Aktualności

16 maja minister spraw zagranicznych Kęstutis Budrys, który uczestniczył w posiedzeniu Rady Państw Morza Bałtyckiego (CBSS) w Estonii, wraz z ministrami z dziewięciu innych krajów regionu, omówił środki przeciwdziałania rosyjskiej „flocie cieni” i podpisał wspólne memorandum na szczeblu rządowym, którego celem jest wzmocnienie odporności krytycznej infrastruktury podwodnej na Morzu Bałtyckim.

Podczas dyskusji poruszono kwestię incydentu, który miał miejsce kilka dni temu w wyłącznej strefie ekonomicznej Estonii, gdy objęty sankcjami tankowiec „Jaguar” odmówił podporządkowania się uzasadnionym żądaniom Estonii, a rosyjski samolot wojskowy naruszył estońską przestrzeń powietrzną.

"Rosja wykorzystuje „flotę cieni” jako broń przeciwko nam. Wyraźnie to pokazał incydent z udziałem objętego sankcjami tankowca „Jaguar”, gdy Rosja użyła swoich sił powietrznych do jego obrony" – podkreślił K. Budrys.

Według ministra, państwa bałtyckie dość dobrze rozumieją, jak działa „flota cieni”, sankcje są zaostrzane, jednak taka reakcja nie jest już wystarczająca. Potrzebny jest wspólny kodeks postępowania, który przewidywałby znacznie poważniejszą reakcję.

Według szefa litewskiej dyplomacji, konieczne jest utrzymanie ścisłej kontroli wobec pozostałych statków „floty cieni”, ponieważ obecnie poszczególne statki są objęte różnymi sankcjami przez USA, Wielką Brytanię i UE. Według ministra, świadczy o tym również przypadek „Jaguara”, który został objęty sankcjami tylko przez Wielką Brytanię, ale konieczne jest, aby takie statki zostały objęte jednakowymi sankcjami przez wszystkie jurysdykcje.

Na wniosek Litwy, w ramach 17. pakietu sankcji UE, kolejnych 200 rosyjskich okrętów należących do „floty cieni’ zostało objętych sankcjami.

Kolejnym ważnym krokiem w opinii K. Budrysa jest zwiększenie obecności wojskowej NATO na Morzu Bałtyckim, prolongowanie mandatu realizowanej przez Sojusz misji „Baltic Sentry” oraz przegląd narodowych zasad reagowania – poprzez zaangażowanie sił morskich nawet w czasie pokoju. Obecnie w wielu krajach funkcje te są przypisane władzom cywilnym, takim jak straż graniczna i przybrzeżna, które są podległe ministerstwu spraw wewnętrznych.

 "Agresor musi zrozumieć, że takie ukierunkowane wrogie działania nie mogą pozostać bezkarne. Statek płynący do Rosji musi zrozumieć, że nie będzie mógł opuścić tego kraju" – powiedział minister.

W memorandum, podpisanym przez ministrów spraw zagranicznych krajów CBSS, dziesięć państw regionu porozumiało się w kwestiach współpracy na szczeblu rządowym i podjęcia się wspólnych działań w celu zwiększenia ochrony i odporności podwodnej infrastruktury krytycznej.

Memorandum zawiera również postanowienia dotyczące ochrony informacji, możliwych wspólnych źródeł finansowania i koordynacji działań. Dokument sygnalizuje silną wolę polityczną do współpracy w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, gospodarczego i cyfrowego w całym regionie.

Porozumienie to uzupełni i wzmocni istniejące już inicjatywy, w tym podpisaną w 2024 r. w Wilnie deklarację ministrów energetyki, deklarację w sprawie ochrony infrastruktury na Morzu Północnym, dwustronne porozumienie między Finlandią a Estonią w sprawie ochrony infrastruktury oraz plan działania Komisji Europejskiej w sprawie bezpieczeństwa kabli.

Zdjęcia estońskiego MSZ